José op ten Berg: Dichter bij het ijs

Eind 2010 – 99 jaar nadat de Noorse ontdekkingsreiziger Roald Amundsen als eerste mens de Zuidpool bereikte – verscheen de uitgave Dichter bij het ijs van José op ten Berg.

Dichter bij het ijs is het visuele verslag van een bootreis die José op ten Berg maakte naar Antarctica. Eenmaal terug op haar atelier verbeeldde ze de fascinerende natuurverschijnselen die zij onderweg waarnam. Wilde poolzeeën, dobberende ijsschotsen, adembenemende horizons, hoog oprijzende muren van ijs, surreële doorvaarten, onbetreden tafelijsbergen en adembenemende zee-engten onder het toverachtige licht van een lage zon vormden dan ook de inspiratiebron voor een prachtige verzameling schilderijen en werken op papier.

In tegenstelling tot Amundsen ging het er José op ten Berg bij haar Antarctische reis niet om de Pool te bereiken. Gefascineerd door het wit dat al het aanwezige licht reflecteert, ruimte schept en andere kleuren verlevendigt, ging ze op Antarctica op zoek naar hoe wit en ijzig de wereld kan zijn: ‘Als alles wit is, is het net alsof je je meer bewust bent van alles, alsof je alles in je op wilt nemen.’ Op Antarctica ontdekte ze echter vooral hoe blauw het licht kan reflecteren. Geen wonder dat ze naar aanleiding van haar Antarctische landschappen schreef: ‘Het wit dat sterk aanwezig was in mijn werk heeft plaatsgemaakt voor alle kleuren blauw.’

Dichter bij het ijs is een rijkgeïllustreerd overzicht van de Antarctische schilderijen en werken op papier van José op ten Berg. Kunsthistoricus en journalist Gijsbert van der Wal schreef een boeiende inleiding bij het werk en vormgever Huug Schipper zorgde voor een perfecte boekverzorging.